Wat doe je als je altijd al graag piano wilt leren spelen maar je hebt geen zin, tijd of geld voor pianolessen? Je gaat zelf piano leren spelen! Maar is dat wel mogelijk? En waar moet je dan in vredesnaam beginnen? Uiteraard is het mogelijk, en er zijn genoeg muzikanten die zichzelf hebben leren spelen door maar te blijven proberen om dingen na te spelen.

Natuurlijk is jezelf helemaal op gehoor leren pianospelen niet voor iedereen weggelegd. Maar vandaag de dag zijn er genoeg tools te vinden om piano te leren spelen zonder daarvoor dure muzieklessen te nemen. Je hebt er wel wat discipline voor nodig. Piano, en elk ander muziekinstrument, leer je niet zomaar bespelen. Je moet er uren voor oefenen en het gaat zeker niet vanzelf.

Met deze blog willen we je graag op weg helpen met piano leren spelen zonder muzieklessen te nemen. We geven je tips en tricks voor een goede start en om de titelvraag nog maar vast te beantwoorden: Ja, het kan!

Beginnen bij de basis van pianospelen

Het allerbelangrijkste is om te beginnen bij de basis. Wat is de juiste houding? Welke noten zitten waar? Weet je al wat van muziektheorie? Als je bijvoorbeeld al een ander muziekinstrument speelt dan zal het een stuk makkelijker zijn om piano te leren dan voor iemand die nog nooit een muziekinstrument heeft gespeeld.

Maar ook als je de muziektheorie al kent dan is het belangrijk om de techniek en het instrument zelf goed te leren begrijpen. Zo leer je eerst de namen van de toetsen en de plek waarop ze zich begeven. Een piano heeft normaal gesproken 88 toetsen. Er zijn 52 witte en 36 zwarte toetsen. De witte toetsen zijn alle noten zonder kruisen en mollen (verhogingen en verlagingen) en zijn de noten uit de C -ionische toonlader oftewel: C-majeur. De zwarte toetsen zijn de halve noten tussen de witte toetsen in, de mollen en kruizen dus.

De meeste pianomuziek is opgeschreven in notenschrift. Het is dus handig om dit ook te leren lezen. Begrijp dat de noten de toonhoogte en lengte van de noten aangeven en probeer ook van bladmuziek te lezen. Uiteraard kun je ook zonder bladmuziek leren spelen, maar het is wel erg makkelijk als je jezelf dit aanleert. Op musictheory.net vind je veel oefeningen en lessen om muziektheorie, notenschrift en het toetsenbord te leren begrijpen.

Online hulpmiddelen om piano te leren spelen

Jezelf piano leren spelen betekent niet dan je geen hulpmiddelen mag gebruiken. Je gaat dan wel niet wekelijks naar een pianoleraar maar het is wel handig om ergens de juiste techniek op te pikken. Vandaag de dag zijn er talloze (gratis) online bronnen met video’s en tutorials te vinden. Alleen Youtube staat al helemaal vol met duizenden video’s waar mensen stap voor stap laten zien hoe je piano leert spelen. Voor de beste resultaten zoek je naar video’s van gerenommeerde leraren of video’s die het meeste zijn bekeken of het best beoordeeld zijn.

Er zijn ook veel websites en apps die tegen betaling online lessen leveren. Ondanks dat je hiervoor moet betalen is het vaak nog wel vele malen goedkoper dan reguliere offline pianolessen en je kunt de lessen ook vaker bekijken. Ook zijn de lessen nu te volgen wanneer het jou uitkomt in plaats van de ene vaste moment in de week.

Regelmatig oefenen

Hoe je het ook aanpakt, de enige manier om beter te worden is door veel en regelmatig te oefenen. Probeer als het lukt om dagelijks te oefenen, het liefste steeds op hetzelfde tijdstip zodat het een gewoonte wordt. De oefensessies hoeven niet per se heel lang te zijn. Als je elke dag een kwartier repeteert dan kan dat al erg goed werken, maar langer mag natuurlijk altijd!

De juiste houding achter de piano

De juiste houding aannemen achter de piano is niet alleen goed voor je spel maar ook voorkom je zo rugpijn of overbelasting. Belangrijk dus als je jezelf gaat leren pianospelen dat je ook vanaf het begin af aan al op je houding let. Probeer dus op de volgende dingen te letten als je achter de piano gaat zitten:

1. Een rechte rug! Eigenlijk is dit altijd belangrijk als je gaat zitten dus is het helemaal niet verkeerd om je dit goed aan te leren. Zo voorkom je vervelende rugklachten.
2. Ontpan je schouders. Met opgetrokken schouders neem je een gespannen houding aan, dus laat je armen rustig naar beneden hangen.
3. Je ellebogen moeten iets hoger zitten dan de pianotoetsen. Stel je pianokruk dus op de juiste hoogte af.
4. Zet je voeten volledig vlak op de grond.

De juiste plaatsing van je handen bij het pianospelen

Misschien voelen je handen aan het begin wat gespannen. Dit is heel normaal maar als je de goede houding voor je handen aanneemt dan zal die spanning snel verdwijnen. Omdat je al de juiste houding hebt aangenomen zal de juiste houding van de vingers nu ook goed gaan. Leg beide handen nu op de witte pianotoetsen en zorg dat al je vingers op de toetsen rusten. Daarna til je je handen iets omhoog. Doe alsof er een tennisbal onder je handen ligt. Nu raken de vingers als het goed is de pianotoetsen met de vingertoppen en zal de duim op zijn zij liggen. Dit is de perfecte houding van de handen!

De noten van de pianotoetsen leren

Als je nog nooit piano hebt gespeeld dan lijkt het misschien inmogelijk om die eindeloze rij met witte en zwarte toetsen in een korte termijn uit je hoofd te leren. Maar laat je niet afschrikken! Er zijn eigenlijk maar 12 noten die zich steeds herhalen. Je ziet dit duidelijk aan het patroon: er zijn steeds groepjes van twee en drie zwarte toetsen. Deze zwarte toetsen zijn de verhogingen en verlagingen van noten van de witte toetsen.

Eerst maar eens beginnen met de witte toetsen dan zul je het snel genoeg inzien. Eigenlijk werkt het net zoals het alfabet maar dan maar met zeven letters: A, B, C, D, E, F, G. Na de G krijg je weer een nieuwe A enzovoorts. Het is makkelijker om met de noot C te beginnen, want de toonladder van C speel je met alle witte toetsen: C, D, E, F, G, A, B.

Je vindt de noot C onder de witte toets links van het groepje van twee zwarte toetsen. Probeer de noten van de witte toetsen eerst uit je hoofd te leren. Daarna is het tijd om de zwarte toetsen eens onder de loep te nemen. De zwarte toetsen zijn noten met een kruis waarbij de noten met een halve noot worden verhoogd of noten met een mol waarbij de noten met een halve noot worden verlaagd. Zo kan de zwarte toets rechts van de C een Cis zijn of een Db. De noten heten anders in de theorie maar ze klinken hetzelfde.

Toonladders en pianoakkoorden aanleren met de juiste vingerzetting

Als er geen leraar is om je te wijzen op de juiste vingerzetting dan is het een goed idee om er zelf vanaf het begin al op te letten. Uiteindelijk heb je er alleen maar profijt van als je het op de juiste manier leert en hoef je later ook geen verkeerd aangeleerde dingen weer af te leren.

Om te beginnen de akkoorden. Je kunt eerst de akkoorden op de witte toetsen te leren. Akkoorden maak je door steeds drie noten tegelijk te spelen. Je pakt de noot van het akkoord en maakt daarna ‘tertssprongen’ door steeds een noot over te slaan. Zo krijg je een combinatie van noot 1, 3 en 5 oftewel grondtoon, terts & kwint. Door van elke toon uit de C-majeur toonladder een akkoord te maken ontstaan er majeur en mineur akkoorden:

1. C-E-G = C majeur
2. D-F-A = D mineur
3. E-G-B = E mineur
4. F-A-C = F majeur
5. G-B-D = G majeur
6. A-C-E = A mineur
7. B-D-F = B mineur verminderd

Nu ging het natuurlijk om de juiste vingerzetting. Speel de akkoorden met je linkerhand met vingers vijf, drie en één (pink, middelvinger en duim) en de akkoorden met je rechterhand met vingers één, drie en vijf. (Duim, middelvinger en pink.)

Voor de verschillende toonladders worden ook verschillende vingerzettingen aangehouden. Om te beginnen leer je de C-majeur ladder spelen met de witte toetsen. Hieronder zie je met welke vingers je dat doet. Als je andere toonladders gaat instuderen is het handig om even op internet op te zoeken welke vingerzetting je aanhoudt.

Akkoordenschema

Hieronder vind je ook nog een simpel akkoordenschema om te oefenen. Probeer de akkoorden maar eens na elkaar te spelen met uiteraard de goede vingerzetting. Als dit goed gaat kun je ook de akkoorden met je rechterhand spelen en daarbij nog de basnoten met de linkerhand. Voor de basnoten speel je gewoon de grondtonen. Soms worden er omkeringen gevraagd, in dat geval speel je een andere noot uit het akkoord als basnoot.

Conclusie

Na het lezen van deze blog zul je concluderen dat je prima jezelf piano kunt leren spelen als je maar wat dingen goed in de gaten houdt en de juiste hulpmiddelen inschakelt waar nodig. Repeteer regelmatig en denk aan de juiste houding en vingerzetting dan heb je een goede basis en kun je met wat discipline en natuurlijk goed luisteren heel goed leren spelen!

Heb je al een piano of ben je nog opzoek? Bij Music al hebben we een groot aanbod aan zowel digitale piano's als akoestische piano’s. Ook hebben naast de collectie nieuwe piano’s ook een grote collectie tweedehands piano’s. Uiteraard zijn al onze piano’s ook in het echt te bewonderen en uit te proberen in onze muziekwinkel in Noordwijk!